“Hayvan için asıl olan cismanî varlığıdır; insan içinse asıl olan, ismiyle kastedilen mânevî kimliğidir.”
Hayvana Mesken Olur Cisim
Hayvan, nefs-i emmâre mertebesinde yaşayan bir varlıktır. Onun hakikati bedeninde, azalarında, yeme-içme ve şehvetinde tebellür eder. Yani hayvanın varoluşu cismanîdir, maddîdir. Beden onun evidir. Onun varlığının sınırlarını çizen, içgüdüsü ve fiziki arzularıdır. Cismi varsa vardır, yoksa yoktur.
İnsana Mesken Olur İsim
İnsan ise… İsm-i azamdan nasip almış, esmâ-i hüsnâdan nasiplenmiş bir cevherdir. Onun hakikati, ismiyle müsemma oluşudur. İsminde taşıdığı mana, onun mahiyetini tayin eder. Mesela birine “Munsif” denmişse, adalet onun varlık tarzı olmalıdır. “Rahim” denmişse, merhamet onun ruhuna işlenmiştir.
Bu cihetle insanın cismi, onun taşıyıcısıdır. Hakiki meskeni; onun ismi, yani şahsiyeti, kimliği, mânâsı ve ruhudur.
Tasavvufta “isim” bir hakikat delilidir. Esmâ-i ilâhiyyenin tecellîgâhı olan insan, Allah’ın sıfatlarından nasip alarak “ismiyle kaim” olur. Cismini arıtır, nefsini temizlerse, ismi onda parlar. İşte o zaman âdemzâde “beşer” olmaktan çıkıp “insân-ı kâmil” makamına yürür.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder